Kekik Aroması Kekik ve Tarihçesi Kekik, faydaları saymakla bitmeyen, fakat tat ve aroma keskinliğinden dolayı diğer baharat türlerine göre daha az tüketilen bir bitkidir. 4-5 cm yüksekliğinde ve birçok yararı olan kekik, geçmişten günümüze önemini korumuş ve bu günlere kadar gelmiştir. Çorak topraklarda yetişir ve güneşli bölgeleri sever, bitkisel tedavilerde de sıkça kullanılmaktadır. Kekiğin en verimli toplandığı dönem, haziran ayından ekim ayına kadar olan süreçtir. Güneşte kurutularak baharat olarak, aroması şekerleme çeşitlerinde, çerezlerde, çorbalarda ve diğer birçok yemekte kullanılmaktadır. Kekik Aromasının Kimyasal Bileşenleri Kekik aromasının kimyasal olarak bazı maddeler içerdiği bilinmektedir. Bu maddeler arasında kekiğin kendine has kokusunu da veren karvakrol, thymol, linalol, simol ve borneol bulunur. Ayrıca kekikte %1 oranında uçucu yağ, acı esanslar, tanen, tripenoit ve flavonit gibi bileşenler de yer almaktadır. Kekik Aromasının Üretimi ve Türkiye Kekik aroması üretimi konusunda Türkiye oldukça önemli bir yere sahiptir. Dünya kekik aroması ve kekik ticaretinin %70'ini elinde tutmaktadır. Dünya ortalamalarında önde gelen ülkelerden olan Türkiye, ihracatta %19 ile 2. sıradadır. ABD, Fransa, İngiltere, Kanada, Almanya, Yunanistan ve İtalya başta olmak üzere yaklaşık 30 ülkeye ihracat yapılmakta ve piyasaya sürülmektedir. Kekik aroması denildiğinde, aslında kekiğin çok çeşitli türleri olduğu bilinmektedir. Origanum, Thymus, Thymbra, Satureja ve Coridothymus türlerinin genel adı olarak ifade edilmektedir. Türkiye'nin ihraç ettiği kekik ve kekik aromasının %85-90'ını origanum türleri olan Origanum onites, Origanum vulgare ve Origanum syriacum oluşturmaktadır. Bu türler arasında en büyük paya sahip olan kekik aroması türü, Origanum Onites L'dir. Kekik Aromasının Tarihteki Kullanımı Bu aroma türü tarihte, Mısırlılar tarafından çokça kullanılmıştır. Mısır denildiğinde ilk akla gelen şey, bu aromayı mumyalama işlemlerinde kullandıklarıdır. Hipokrat, sağlık alanında oldukça çeşitli konularda kekiğe ve kekiğin aromasına hayatında yer vermiştir. Örneğin, astımda, nefes darlığında, zehirlenmelerde bu aromayı kullanmış, bunların yanında düşük yapan, ölü doğumlar yapan kadınlar için de tedavilerinde kullanmıştır. Boğaz ağrılarında hardal ile karıştırılarak boğazın dış tarafından sürülerek tedavi edilebileceğini, kan pıhtısını önleyici olarak bal ile karıştırılarak tüketilmesinin üzerinde durmuştur. 5000 yıl öncesinde Sümerler de tedavi amaçlı kekik aromasını kullanmış, Hitit Uygarlığı'nın başkenti olan Boğazköy metinlerinde bu "Hasü" olarak tanımlanmıştır. Kekik Aromasının Sağlığa Faydaları Kekik aroması, vücuda sağladığı yararlarla kekik baharatı olarak da mutfakların vazgeçilmezi olmayı hak etmektedir. Kekiği, baharat olarak kullanmanın yanı sıra, kekik aroması çaylarda, özel üretim teknikleriyle birlikte kekik suyu olarak, içerisinde bulunan aromatik ve uçucu bileşen yağların damıtılmasıyla elde edilen kekik yağı olarak çeşitli kullanım alanlarına sahiptir.
Kullanımda Dikkat Edilmesi Gerekenler Bu faydalarının arasında dikkat çeken en önemli durum ise kullanım şekli normal dozlarda olduğunda hiçbir yan etkisinin görülmemesidir. Ancak, fazla dozda kullanımda rahim kaslarının kasılmasını tetiklediği için ve düşük tehlikesi oluşturabileceğinden gebelerin, guatrı olanların da kekik yağının tiroit bezlerini fazlasıyla çalıştırmasından dolayı kullanmaması önerilmektedir. |